Özel Güvenlik Konuları Üzerine Değerlendirme
·
Emniyet Genel Müdürlüğü Özel Güvenlik
Denetme Başkanlığı'nın verilerin göre bugün Türkiye'de 700 bin kişinin özel
güvenlik kartı bulunuyor. Ancak bu mesleği yapan kişi sayısı yalnızca 340 bin
civarında. Güvenlik belgesi olanlar neden bu işi yapmıyor?
Sizin bu vermiş olduğunuz rakamların yanında, özel güvenlik eğitim
kurumlarından silahlı/silahsız temel eğitim alarak kimliğini almamış özel
güvenlik görevlisi adaylarını da işin içine katmak gerekir. Eğitimi almış
sınava girmiş parasızlıktan eğitim sertifikasını alamayan veya sertifikasını
alıp Özel Güvenlik Harcını yatıramayan adaylar da var. EGM Özel Güvenlik
Denetleme Daire Başkanlığın elinde olması gerekir bu veriler. Çalışanı,
çalışmayanı yaklaşık iki milyonluk bir kitle var burada. Ben hep söylüyorum bu
sektörde gizli işsizlik var. Sizin sorunuz üzere söylüyorum. Neden yapmıyorlar
değil yapamıyorlar. Arz talep meselesi.
Özel güvenlik mesleğinin içinde bulunduğu zor şartlardan dolayı da
meslekten kaçışlar başladı birimler/şirketler personel bulmakta sıkıntı yaşıyor.
Sosyal medya hesaplarına bakın en çok ‘’özel güvenlik görevlisi aranıyor’’
ilanları ile karşılaşırsınız.
·
Özel güvenlik sektörü pandemiden ne
derece etkilendi?
Salgın hastalık döneminde sağlık sektöründen sonra en çok olumsuz
yönde etkilenen özel güvenlik sektörüdür. İş yükümüz bir hak daha artmıştır.
Hala daha bu devam etmektedir. Özel güvenlik görevlileri asıl işi olan güvenlik
görevinin yanında kamu sağlığının korunması yönünde görev almaktadır.Hes Kodu
kontrolü,maske kontrolü ve ateş ölçümü gibi görevleri de yerine getirmekte.Her an
tehlike ile karşı karşıya kalmaktadır.Salgın hastalığın ilk yılında ölümlü
vakaların zirve yaptığı dönemlerde Sağlık Bakanlığına sorduk COVİD-19 dan
yaşamını yitiren özel güvenlik görevlisi sayısını veya etkilenen özel güvenlik
görevlisi sayısını maalesef böyle bir veriye ulaşamadık.Özellikle o dönemde her
gün meslektaşlarımızı kaybettik.Allah hepsine rahmet eylesin, bu
arkadaşlarımızın çoğu bu illeti çalıştıkları yerden kaptılar.Dolayısı ile görev
de iken yaşamlarını yitirdiler.
Bir başka ağır yükü de hastalığı kapan veya kronik hastalığı olan
arkadaşlarımız göreve katılamadılar. Onların yerine arkadaşlarımız göreve dahil
edildiler. İş yükleri bir kez daha arttığı gibi yorgunlukları üst safhalara
çıktı, dikkatleri dağıldı beraberinde disiplin cezaları da o oranda arttı.
·
Özellikle pandemi döneminde özel
güvenlik görevlileri sektör değiştirmiş olabilir mi? Bunun sebebi nedir?
Tabii özel güvenlik görevlilerinin de birer ailesi var bu salgın
döneminde kendi hayatlarını belki çok önemsemediler işin gereği olarak, ancak
en büyük korkuları ‘’evimize çoluk çocuğumuza, ana babamıza bu hastalığı
taşımayalım’’diye tedirgin oldular. Zaten zor şartlarda görev yapan meslektaşlarımız
hastalıktan korktukları, daha doğrusu sevdiklerine zarar gelmesin diye riski az
işlere yönelimler oldu. Özlük hakları anlamında zaten asgari ücret seviyesinde
veya biraz üstünde maaş aldıklarında çıkmalar yaşandı. Risk değeri=ücret
olmadığı için bu sorunlar ve meslekten soğumalar yaşanıyor. Hatta geçtiğimiz
aylarda bazı kentlerde ki temaslarımızda önceden özel güvenlik görevlisi olan
arkadaşlarla karşılaştığımız da veya sorduğumuzda enteresan bir şey öğrendik.
Şu an daha çok kazanıyorum diyen moto kuryeler gördük. Mesleki anlamda
baktığımızda acı bir durum yetişmiş insanların başka işlere yönelmesi.
·
Özel güvenlikte yetenek açığını
kapatmak için ne tür çalışmalar yapmak gerekir? ( iş şartlarını iyileştirmek
vs. gibi)
Öncelikle resmi iyi okumak lazım, özel güvenlik tüm paydaşları ile
bir araya gelmeli tüm taraflar eşit şartlarda sorunlarını masaya yatırmalı.
Kısır döngü içinde olmamalı, sen ben bizim oğlanı bırakmak lazım. AVM’ de
çalışanı, hastanede çalışanı, sitede çalışanı, metroda çalışanı, fabrikada
çalışanı, şirket işvereni, birim işvereni, site yöneticisi, şefi, amiri,
müdürü, yöneticisi, hizmet alan bireyler, özel güvenlik eğitim kurumları, alarm
izleme merkezleri, akademisyenler, sigorta şirketleri, STK’lar, Çalışma Bakanlığı,
Adalet Bakanlığı, SGK, Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı kısacası sektörle
alakalı tüm taraflar burada olmalı çözüm böyle bulunur. Hatta özel güvenlik
görevlisi olmasa bile şirketler veya birimler bünyesinde çalışan özel güvenlik
yan işleri ile uğraşan tedarik firmaları bile orada olmalı. Sorunlara birlikte
yaklaşırsak çözebileceğiz.Taraflar birlerinin ne istediğini net görecek birinci
ağızdan duyacak.Bizim özellikle çalışanların talepleri özlük hakları olduğu
gibi mesleğimizle ilintili talepleri vardır.Örneğin yetki gibi,mesleki
saygınlık gibi.
Mesela ben bir ilkokul öğrencisinin, lise öğrencisinin, bir
doktorun, bir fabrika işçisinin, bir kamyon şoförünün, bir yaşlı teyzenin orada
olmasını çok isterim onların baktıkları pencere
bizim için önemli.
Özel güvenlik hizmetleri artık net olarak ortaya çıkmıştır
ki,asgari ücret makasına bizi kestirmeyin.Bugünler de en çok merak edilen ve
gündemde olan konu asgari ücret.Asgari ücret vasıfsız iş gücü için belirlenen
en alt sınır olduğuna göre bizi burada değerlendiremezler.Özel güvenlik
görevlileri en az ortaöğretim mezunu, belli mesleki temel eğitimden geçen,
sınav da başarı kazanan, sağlığı yerinde, sabıka kaydı olmayan, kimlik için
devlete harç ödeyen,yenileme eğitimi alan dolayısı ile bir kanun (5188 S.K.)
çerçevesinde görev yapan özel kolluk kuvvetidir.
Kısa ve öz, bizim beklentimiz her şeyi ile kolluk gibi muamele
görmek istiyoruz. Bizim taleplerimiz erişmez değil. İnsanca yaşamın
nimetlerinden faydalanmak istiyoruz. Hepsi bu.
·
Özel güvenlik görevlilerinin işin
getirdiği sorumluluk bakımından ağır şartlarda çalışıyor olmaları ve buna
rağmen özlük haklarının olmaması bu alanda boşluk yaratıyor olabilir mi?
Hali ile yaratıyor
tabii, ruhen hazır görev gelen personel verimlidir. Bedenen ve ruhen hazır
olmadan gelen personelin faydadan çok zararı olur. Bunu ben demiyorum. Bunu
konunun uzmanları söylüyor. Özel güvenlik görevlileri şimdi hele hele ekonomik
yükün arttığı bu günlerde fatura, kira, market düşünmekten veya işten çıkınca
ek iş yapabilir miyim diye düşünürken bazı şeyleri gözünden kaçırabilir,
dikkati dağılabilir. Ailesine çocuklarına kırıcı olabilir.
·
Gelecek yıllarda güvenliğin robot
güvenliklerle sağlanabileceği konuşuluyor. Bu yeniliğin insan gücünün yerini
alabileceğini düşünüyor musunuz?
Teknoloji iyidir.
Gelişim iyidir. Ancak güvenlikte insan faktörü farklı bir şeydir. Özel güvenlik
görevlileri zaten robotları kullanıyor. X ray, CCTV sistemleri bizim işimizi
kolaylaştıran teknolojik imkânlar var ve kullanılıyor. Robotik ürünler tabiî ki
bizim güvenlik hizmetlerinde elimizi güçlendirecek malzemelerdir.
Sizin çocuğunuzun oyun
alanında oynarken yanına yaklaşan yabancının gözüne bakmak isterim.
Niyetlerinin ne olduğu yetişmiş bir güvenlik görevlisi sezinler ve gerekli
müdahaleyi yapar. Bir robottan bunu bekleyemeyiz. Dolayısı ile özel güvenlik
hizmetlerinin hizmet alanı insandır, insanı ancak insan anlar.
·
Pandemi sürecinde vatandaşlarla ne gibi
sorunlar yaşıyorsunuz? HES kodu kontrolü vs.
Salgın hastalığın ilk günlerinde hizmet sunduğumuz alanlarda
vatandaşlarımız ve özel güvenlik görevlileri sorunlar yaşadı ancak bu kısa
sürede de geçti insanlar münferit olaylar haricinde uyum sağladı. Keza özel
güvenlik görevlileri de böyle bir durum ile daha önce karşılaşmadıkları için başlarda
zorlandılar yetki anlamında ancak Özel Güvenlik Denetleme Daire Başkanlığının
emir yazısı ile sorun çözüldü.
Güvenlik olarak bizimde salgın hastalıklara hazırlıklı olduğumuz
bir şey değildi, bizim olası senaryolara karşı koruma planları vardır. Bunlar
daha önceden hazırlanır ve yeri gelince uygulanır. Örneğin Toplu Eylemlere
Karşı, Sabotajlara Karşı gibi ama salgın hastalık durumunda ne yapılacak onun
bir çalışması yoktu.
Buradan şöyle bir çıkarım yapabiliriz. Koruma planlarının
muhteviyatları güncellenmelidir.
·
Bakanlıklarda, hastanelerde ve
belediyelerde kısacası kamuda görev yapan özel güvenlik görevlileri, 15
Eylül'den bu yana tek tip kıyafet giymek zorunda. Bunun ne gibi etkileri oldu?
ÖGTM Özel Güvenlik
Teşkilatı Mensupları Derneği olarak biz bu uygulanın
başından beri savunucu ve takipçisi olduk.2007 yılında taleplerimizi içerek ve
EGM’ ye sunduğumuz önerilerin içinde olan bir konu.
Özel Güvenlik görevlilerinin günün şartlarına uygun, göze hoş
gelen ve bir ağırlığı olduğunu düşündüğümüz üniformaların kullanılıyor olması
güzel bir uygulama. Bu uygulamanın sadece kamuda değil de tüm özel güvenlik
birimlerince kullanılması arzumuz. Kamu ve özel sektör ayrımı yapılmadan
kıyafetlerin tek tip olmasında fayda görüyoruz.
Ancak özel sektörde şirketlerin maliyetine etki ettiği düşüncesi
ile bir zorlama söz konusu değil. Gözlemlediğimiz kadarı ile özel güvenlik
şirketleri bu konuya sıcak bakmıyor. Dediğim gibi maliyetleri arttırdığı
düşünce ile. Çünkü kamu kuruluşları için belirlenen kıyafetlerin malzemelerinde
bazı özellikler var. Burada belirlenen özellikle yapılan bir pantolon örneğin 150,00
TL piyasadaki pantolon 100,00 TL gibi.
·
Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından
yürütülen KAAN projesiyle, mobil aplikasyon üzerinden özel güvenlik
görevlilerinin alanlarındaki olayları polis ekiplerine hızlıca bildirmesi
uygulaması başladı. Bunun olumlu dönüşlerini görüyor musunuz?
Bunu emniyet yetkileri bilir.
İstatistikî bir bilgi bizler ile paylaşılmadığı için fayda olduğumu olmadı mı
bilmiyoruz.
·
Ayasofya'nın güvenliği artık özel
güvenliğe devredilecek. Bu bilgiler ışığında tarihi ve turistik bölgeler için
farklı uygulamalar gerekiyor diyebilir miyiz?
Bu da güncel bir konu bende haberlerden takip ettim. Ayasofya’nın
güvenliğinin özel güvenlik eli ile yapılması zaten bu işin doğası gereği. Böyle
olmalıydı oldu. Takip edebildiğim kadar ile Turizm Polisi denetiminde görev
yapacaklar. İbadet yerleri ile ören yerlerinde özel güvenlik görevlilerin
olması can ve mal emniyeti açısından önemli olduğu gibi tarihi mekânlarımız
korunması, kültür varlıklarının korunması ve gelecek nesillere aktarılması
anlamında önemlidir.
Zaten bizim
kanunumuz tarihi, turistik ve kültürel önem arz eden yerlerin özel güvenlik eli
ile güvenliklerin sağlanmasına imkan tanımaktadır. Bu tür yerlerde özel
güvenlik görevlilerinin olması, görev almaları istihdam açısından ayrıca önem
arz etmektedir.
19.12.2021
Cengiz KIVILCIM
Özel Güvenlik Risk Danışmanı