Türkiye'de en çok personel istihdam edilen sektörlerden biri de özel güvenlik. Emniyet Genel Müdürlüğü'nün 2020 başında yayımladığı verilere göre Türkiye'deki özel güvenlik personeli sayısı yaklaşık 300 bin kişi civarında idi. Ancak sektörü bilen uzmanlar pandemi sürecindeki kısıtlamalar ve ekonomik zorluklar nedeniyle güvenlik personelindeki azalmaya dikkat çekiyor. Ayrıca bazı site ve tesislerin, maliyetleri düşürmek amacıyla özel güvenlik personellerini işten çıkardıklarını ya da az maaş vermek için bu alanda eğitim almamış kişileri işe aldıklarını vurguluyorlar.

'AİDAT ÖDEMEMEK İÇİN...'

Profesyonel Tesis Yöneticileri Derneği Başkanı Yahya Sağır, site ve bazı tesislerin maliyetten kısmak için özel güvenlik personeli yerine, eğitimsiz ya da tecrübesi bulunmayan bekçi veya resepsiyon görevlileri ile güvenliği sağladıklarını söyledi. Sağır: "5188 numaralı özel güvenlik hizmetlerine dair kanuna tabi olan yerler gece gündüz özel güvenlik personeli bulundurmak zorunda. Ancak bazı siteler, güvenlik şirketlerine ücret ödememek için kendileri bekçi işe alıyorlar. Bunlar aslında güvenlik değil, resepsiyon görevlisi statüsündeler" diyor.

Sağır, özel güvenlik olan sitede hırsızlık olayı yaşanırsa ya da güvenlik personelinin başına bir şey gelirse özel güvenlik şirketinin sorumlu olduğunu söyleyerek "Ancak bekçi varsa, herhangi bir olay olması durumunda mülk sahipleri sorumludur. Masraftan kısmak için tecrübesiz personel işe almak sitelerin zararınadır" dedi.

Öte yandan Sağır, nispeten küçük ya da tek ana girişi olan sitelerin özel güvenliği bırakıp elektronik güvenlik sistemlerine geçtiğini söylerken "Ancak bu elektronik sistemler özel güvenliğin yerini asla tutamaz" dedi.

'İLK GÖZDEN ÇIKARILANLAR ÖZEL GÜVENLİKLER'

Özel Güvenlik Teşkilatı Mensupları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Kıvılcım ekonomik zorlukların yaşandığı şu dönemde, küçük ölçekli işletmelerin ve bazı sitelerin maliyetleri kısmak için özel güvenlikleri işten çıkarıldığını söyledi ve ekledi: "Her zaman ilk gözden çıkarılanlar özel güvenlik personeli oluyor. İşçi maliyetlerinden kısmak için bazıları sadece geceleri personel çalıştırıyor, bazıları ise elektronik tabanlı güvenlik sistemine geçiyor. Elektronik sistemler gerçek personelin yerini tutamaz. Özel güvenlik gibi olaya anında müdahale yapamaz ya da caydırıcı bir etkisi yoktur."

'MOTOKURYE OLANLAR VAR'

Kıvılcım özel güvenlik personelinin çoğunun asgari ücret ile çalıştığını söyledi. Pandemi zamanı işsiz kalanların ya da Covid olduğu için çalışamayan personelin tazminat hakkı olmadığını belirten Kıvılcım, "Özel güvenlik çalışanlarının iş kazası ya da hastalık sonucu iş görememeleri halinde tazminat hakları yok" dedi.

Kıvılcım bir sektör değişikliğini de vurgulayarak, "Özel güvenliği bırakıp daha çok para getiriyor diye motokurye olan arkadaşlarımız var" dedi ve personelin bazı yerlerde maliyet nedeniyle işten çıkarıldığını söyledi. Sektör uzmanı ayrıca, "Bu insanlar sitedeki insanların canlarını ve mallarını korumak için kendilerini ortaya koyuyor ve bunu başlarına bir şey gelse tazminat hakkı olmadan yapıyorlar. Hiçbir elektronik sistem güvenliğin yerini tutamaz" ifadelerini de kullandı.

Özel Güvenlik Teşkilatı Mensupları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Kıvılcım Emniyet Genel Müdürlüğü'nün bir süredir kendileriyle bilgi paylaşmadığını söyledi. Güncel veriler olmadığı için pandemi sırasında güvenlik görevlisi sayısının ne kadar düştüğünü bilemediklerini söyleyen Kıvılcım, "Çok keskin bir düşüş olmasa da tahmini olarak yine de bir düşüş olduğunu biliyoruz" dedi.

TALEPLERİ NE? 

Cengiz Kıvılcım, özel güvenlik mensuplarının çalışma koşullarını iyileştirmek için mevzuatta düzenleme yapılması gerektiğini ifade ediyor. Kıvılcım sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu gibi konularla ilgili 2-3 kişi karar almamalı, konunun muhatabı olan kurumlar da masaya davet edilmeli ve sorunlar ortak olarak ele alınmalı."

Kıvılcım, özel güvenlik personelinin çalışma şartlarının iyileştirilmesi gerektiğinin yanı sıra bazı durumlarda özel güvenliğin kolluk kuvvetlerden sayılması gerektiğini de ifade etti.